|
Zaterdag 5 december 2015: Het is in onze melkweg een zeldzaam fenomeen en inmiddels is het al vele honderden jaren geleden dat er aan het noordelijke halfrond in onze regio van het heelal nog één is waar genomen. Maar als het fenomeen zich in onze Melkweg voor doet moet het voor iedereen een zeer spectaculaire ervaring zijn plots aan de hemel een ster te zien verschijnen die helderder is dan alle sterren van onze Melkweg samen. U raad het al, we hebben het over een supernova.
Supernova's zijn in het heelal echter niet zo zeldzaam. Ieder jaar is er wel ergens in een verre Melkweg een ster te zien die gedurende enkele dagen plots het gehele stelsel waartoe ze behoort overstraalt. Maar buiten de waarnemingen via telescoop vallen ze met het blote oog bijzonder weinig op. Te ver weg gelegen heeft zo een supernova hier heel weinig invloed. En toch kunnen we hier op aarde niet ontkennen dat het bestaan van supernova's voor ons zeer belangrijk is.
Supernova's zijn namelijk de kraamkamers van alle atomen van het periodieke systeem waarvan het atoomgetal groter is dan dat van het ijzeratoom, want de natuurlijke kernfusiereacties in de honderden miljarden sterren van de honderden miljarden sterrenstelsels raken niet verder dan het atoomnummertje 56. En ook die atomen ver voorbij het meest stabiele atoom van ijzer zijn nodig voor de bouwstenen van ons leven. Zonder supernova's geen leven op deze planeet ...
Dat supernova's een interessant onderzoeksdomein binnen de astronomie en kosmologie vormen, hoeft u dan ook niet te verbazen. Eén type supernova's, in de literatuur geklasseerd als de type Ia, heeft dan nog eens de bijzondere gelukkige eigenschap dat ze allemaal met exact dezelfde lichtkracht schijnen. En dat maakt ze als ''standaardkaars'' bijzonder interessant om via de kwadraatwet hun afstand tot onze planeet nauwkeurig te bepalen. Dank zij deze standaardkaarsen kreeg de kosmologische constante van Einstein een nieuw leven en werd kosmologie nog boeiender, want supernova's type Ia brachten de versnelde uitdijing van het heelal letterlijk én figuurlijk aan het licht.
Type Ia supernova's onderzoeken is dan ook een heel nuttige en verdienstelijke zaak. En dat dacht Nicki Mennekens van de VUB en Volkssterrenwacht Armand Pien ook. Hij maakte er het onderwerp van zijn doctoraat van en stelde vandaag in de Volkssterrenwacht op een zeer overzichtelijke wijze nog eens de resultaten ervan voor.
Op het net:
- Wilt u nog meer weten van Supernova type Ia en vooral hoe ze uit dubbelsterren ontstaan. Volkssterrenwacht Armand Pien maakte er een film over op youtube.com.
|
Klik op de foto om de photoviewer te openen
|
|
Er zijn momenteel geen foto's in het fotoalbum beschikbaar
|
|
